Powrót do Profilaktyka

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie

CZYM JEST PRZEMOC W RODZINIE?

Przemoc w rodzinie należy rozumieć jako jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób najbliższych (także inną osobą wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność w tym seksualną , powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. (art.1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).

Przemoc w rodzinie może przybierać różne formy. Jedną z form przestępczości przeciwko rodzinie jest znęcanie się. Art.207 k.k.

§ 1 Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub nad osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Przemoc fizyczna traktowana jako nieprzypadkowe obrażenia poniesione w wyniku przemocy ze strony sprawcy, z którym ofiara pozostaje w relacji bliskości, obejmuje wszystkie obrażenia, które nie są skutkiem wypadku. Przemoc fizyczna obejmuje wiele form zachowania w postaci:

  • czynnej – wszelkie formy bicia – klapsy, uderzanie, kopanie, zadawanie ran ciętych i szarpanych, duszenie, oparzenia, popychanie, policzkowanie, rzucanie przedmiotami w ofiarę oraz usiłowanie i dokonanie zabójstwa.
  • biernej – przejawiającej się w postaci zakazów mówienia, chodzenia załatwiania potrzeb fizjologicznych, areszt domowy itp. Ograniczających drugą osobę np. ograniczanie snu oraz dostępu do podstawowych urządzeń sanitarnych oraz sprzętów umożliwiających przygotowanie pożywienia.

Wymienione formy złego traktowania występują w relacjach wszystkich członków rodziny. Najczęściej dotyczą relacji partner – partnerka ( mąż-żona, konkubent-konkubina, rodzeństwo, osoba dorosła-osoba zależna) itp.

Przemoc psychiczna jest to znęcanie się nad drugą osobą i jest nieuchwytną formą złego traktowania. Nie pozostawia widocznych śladów, trudno jest cokolwiek udowodnić w trakcie postępowania przygotowawczego. Nie można też określić rozmiarów psychicznego krzywdzenia. Pozostawia urazy w psychice na długie lata i co więcej to, co może być krzywdą dla jednej osoby w określonych okolicznościach, dla innej staje się nic nie znaczącym zdarzeniem. w ten sposób powstaje krzywda niewybaczona, z którą ofiara często nie potrafi się uporać sama, bez pomocy terapeuty.

Przemoc psychiczna to poniżanie i upokarzanie, odrzucenie, pozbawienie ofiary osobistej mocy, co jest dla niej szczególnie dolegliwe. Powoduje brak chęci podejmowania jakichkolwiek działań, zmierzających do przerwania ciągu ataków przemocy, jest również wyjściem w kierunku wyuczonej bezradności, sprawia, że jednostka staje się osobą bezwolną, niezdolną do działań w obronie własnej. Powoduje zachwianie pozytywnego obrazu własnej osoby u ofiary, obniżenie poczucia własnej wartości, pojawienie się stanów lękowych i nerwicowych.

Przejawami tego rodzaju przemocy są: odmowa uczuć, brak zainteresowania, szacunku, nieustanna krytyka, wyśmiewanie, żądanie posłuszeństwa, narzucanie poglądów, wmawianie choroby psychicznej, kontrola i utrudnianie kontaktów z innymi osobami, zawstydzanie, upokarzanie, wyzywanie, grożenie, ograniczanie snu, jedzenia itp.

Przemoc seksualna jest rozpoznawana jeszcze rzadziej niż przemoc fizyczna. Polega na zmuszaniu osoby do aktywności seksualnej wbrew jej woli, kontynuowaniu aktywności seksualnej, gdy osoba nie jest w pełni świadoma, bez pytania o jej zgodę lub gdy obawia się odmówić. Przymus może polegać na bezpośrednim użyciu siły fizycznej, ale także groźbach użycia siły lub emocjonalnym szantażu. Przemoc seksualna współwystępuje z fizycznym i psychicznym znęcaniem się. Czasami kobiety godzą się na wymuszone współżycie seksualne, aby ochronić się przed pobiciem.

Do ofiar wykorzystywanych seksualnie zaliczamy również dzieci. Wykorzystywanie seksualne dziecka to włączanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody i/lub na którą nie jest dojrzałe rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób i/lub która jest niezgodna z normami prawnymi lub obyczajowymi danego społeczeństwa.

Z wykorzystywaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywność wystąpi pomiędzy dzieckiem a dorosłym  lub dzieckiem a innym dzieckiem, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy.

Jeśli w twojej rodzinie występuje przemoc fizyczna, psychiczna czy seksualna należy jak najszybciej to zgłosić. Jednocześnie pamiętaj, że nie powinno się szukać pomocy i rad u osób niekompetentnych , a jedynie w instytucjach, które taką profesjonalną pomoc oraz ochronę mogą zapewnić!

Przemoc ekonomiczna wiąże się celowym niszczeniem czyjejś własności, pozbawianiem środków lub stwarzaniem warunków, w których nie są zaspokajane niezbędne dla przeżycia potrzeby (np. niszczenie rzeczy, włamanie do zamkniętego osobistego pomieszczenia, kradzież, używanie rzeczy bez pozwolenia, zabieranie pieniędzy, przeglądanie dokumentów, korespondencji, dysponowanie czyjąś własnością, zaciąganie pożyczek, sprzedawanie osobistych lub wspólnych rzeczy bez uzgodnienia, zmuszanie do spłacania długów, itp.

Zaniedbanie – naruszenie obowiązku do opieki ze strony osób bliskich. Jest formą przemocy ekonomicznej i oznacza np.: nie dawanie środków na utrzymanie, pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, brak pomocy w chorobie, nie udzielenie pomocy, uniemożliwienie dostępu do miejsc zaspokojenia podstawowych potrzeb: mieszkania, kuchni, łazienki, łóżka, itp.

W Polsce przemoc jest przestępstwem! Faktami, które mogą być dowodami w postępowaniu są:

– zeznania świadków ( same poszkodowane ofiary, świadkowie bezpośredni i świadkowie pośredni, każda osoba, która uczestniczyła w danym zdarzeniu)

– obdukcja lub dokumentacja medyczna

– policyjne notatki służbowe spisane przez interweniujących policjantów

– ślady przemocy

Służby i instytucje w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

  1. Policja
  2. Ośrodki Pomocy Społecznej (OPS)
  3. Sądy Rejonowe Wydziały Rodzinne i Nieletnich
  4. Prokuratura
  5. Służba Zdrowia
  6. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (GKRPA)
  7. Lokalne Zespoły Interdyscyplinarne
  8. Organizacje Pozarządowe

Art. 304 Kodeksu Postępowania Karnego

§ 1 Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję.

§ 2 Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.

 

 

Permalink do tego artykułu: http://www.gops.augustow.pl/profilaktyka/przemoc